شیرهای سماوری یا پلاگ ولوها شیرهای ربع‌گردی هستند که دارای حرکت چرخشی بوده و از یک پلاگ (مهر ایند) استوانه‌ای یا مخروطی شکل برای قطع و وصل جریان استفاده می‌کنند. در حالت باز، مجرای عبوری با جهت جریان در یک راستا قرار دارند و زمانی که پلاگ به اندازه ۹۰ درجه نسبت به حالت باز می‌چرخد، پلاگ جریان را مسدود می‌کند. شیر سماوری یا پلاگ ولو در مواقعی که عملکرد سریع مورد نیاز باشد به جای شیرهای دروازه‌ای استفاده شده و همچنین در سرویس‌های دما فشار بالا به کار می‌روند. شیرهای سماوری معمولاً مورد استفاده برای حرکت مایعات و گازها می‌باشند اما به ندرت در بعضی موارد هم برای حرکت سوسپانسیون‌های جامد و مایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. پلاگ ولوها معمولاً دارای دو مجرا می‌باشند اما بسته به نوع کاربرد می‌توانند سه یا تعداد بیشتری مجرا هم داشته باشند. ساختار شیرهای سماوری ساده بوده و غالباً از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه هستند.

اجزای اصلی شیرهای سماوری شیرهای سماوری معمولاً از چهار بخش تشکیل می‌شن: بدنه، بونت (درپوش بالایی)، اسنه (محور یا دسته)، و پلاگ (قطعه‌ای که جریان رو کنترل می‌کنه).

مدل روانکاری‌شده (Lubricated Plug Valve) در این نوع شیرها، داخل شیر به‌صورت شیب‌دار طراحی می‌شه تا روان‌کننده‌ای مخصوص که در آب حل نمی‌شه، وارد بشه و نشتی رو کاهش بده. پلاگ در این مدل معمولاً مخروطیه و بهتر به انتهای بونت وصل می‌شه. روان‌کننده از طریق یک پیچ مخصوص وارد شیر می‌شه و باعث عملکرد بهتر و کاهش اصطکاک می‌شه.

مدل بدون روان‌کننده (Non-Lubricated Plug Valve) در این نوع، پلاگ به شکل استوانه‌ایه و هیچ روان‌کننده‌ای استفاده نمی‌شه. پلاگ داخل شیر قرار می‌گیره و با مکانیزمی که درون شیر تعبیه شده، باز و بسته می‌شه. بونت در این مدل هم به بدنه وصل می‌شه و نقش نگهدارنده پلاگ رو داره.

انواع پورت‌ها که از نظر شکل و اندازه با هم فرق دارن:

1_پورت مستطیلی: شکل ساده و کشیده، مناسب برای عبور جریان‌های خطی.

2_پورت لوزی: طراحی زاویه‌دار که ممکنه برای کنترل بهتر جریان استفاده بشه.

3_پورت دایره‌ای: رایج‌ترین نوع، برای عبور یکنواخت مواد یا هوا.

4_پورت دایره‌ای بزرگ: مشابه پورت دایره‌ای ولی با قطر بیشتر، برای حجم بالاتر.

این پورت‌ها در تصویر پایین قابل مشاهده‌ان و هر کدوم کاربرد خاص خودشون رو دارن در طراحی و عملکرد گاوآهن.